استاندارد RoHS در واقع مبین عدم استفاده از مواد اولیه خطرناک و مضر برای انسان و طبیعت در ساخت و تولید تجهیزات می باشد و در طی فرآیندی چند ساله توسط پارلمان اروپا جهت فروش محصولات در اتحادیه اروپا تهیه و تدوین گردیده است.
استاندارد RoHS در واقع مخفف عبارت انگلیسی «Restriction of Hazardous Substances» به معنی محدودیت استفاده از مواد خطرناک می باشد. منظور از مواد خطرناک استفاده از مواد اولیه خطرناکی است که در زمینه تولید محصولات سخت افزاری مثل قطعات الکترونیکی و کامپیوتری به کار گرفته می شود و منظور از مواد اولیه خطرناک نیز استفاده از عناصری مانند کادمیوم، جیوه، سرب و ... است. این عناصر می توانند سلامتی انسان و طبیعت را به خطر بیندازند. با وضع این استاندارد از طرف پارلمان اروپا تمامی صنایع مرتبط با تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی ملزم به استفاده از این دستورالعمل در ساخت تمامی محصولات خود هستند.
اولین دستورالعمل منتشر شده از طرف اتحادیه اروپا در رابطه با استاندراد RoHS در سال 2002 تحت عنوان دستورالعمل 2002/95/EC می باشد و طبق این دستورالعمل محدودیت استفاده از برخی مواد خطرناک در استفاده از وسایل الکتریکی و الکترونیکی صادر شد. مطابق با این دستورالعمل، کلیه محصولات قابل استفاده در بازار اروپا از اول جولای سال 2006 می بایستی مطابق با استاندارد RoHS روانه بازار شوند.
دستورالعمل دومی که در سال 2011 منتشر شد تحت عنوان RoHS-Recast شناخته می شود که به آن «RoHS 2» نیز می گویند. طبق این دستورالعمل جدید، استاندارد RoHS باید به همراه استاندارد CE باشد که همین امر تولیدکنندگان را ملزم به اخذ نشان CE می کرد. علاوه بر این در دستورالعمل جدید بند 8 و 9 اضافه شده بود که الزامات بیشتری را برای انجام تعهدات شامل می شد.
و سومین دستورالعمل اجرایی نیز که به عنوان «RoHS 3» شناخته می شود چهار ماده خطرناک دیگر را به لیست شش گانه ی قبلی اضافه نمود که در تاریخ 22 ژوئیه 2019 تنظیم گردید.
در واقع تمامی محصولات بایستی دارای مدارک فنی باشند و همچنین گواهی انطباق محصول با دستورالعمل های استاندارد RoHS نیز وجود داشته باشد. در ضمن نشان استاندارد CE نیز باید در جای مناسب بر روی محصول درج شده باشد.
اين قانون ازاول جولای سال 2006 اجرایی شد و از آن تاریخ به بعد، تمامی محصولاتی که فاقد گواهينامه RoHS بودند نمی توانستند در بازار فروش اروپا فعالیت داشته باشند. به همين دليل سازندگان تجهيزات الکترونيکی مجبور شدند عناصر خطرناک را از محصولات خود حذف کنند تا بتوانند اجازه فروش در اروپا را کسب کنند.
طبق بیانیه اتحادیه اروپا این ده عنصر عبارتند از:
برای رعایت دستورالعمل های منطبق با بیانیه اتحادیه اروپا تمامی این عناصر ذکر شده باید از محصولات الکترونیکی و الکتریکی حذف و یا با حداقل مقدار مجاز استفاده گردند. اگرچه استفاده از این مواد اولیه خطرناک و دفع احتمالی آنها سبب آسیب به سلامت انسان و محیط زیست می شود. اما، عمده تمرکز استاندارد RoHS در مورد استفاده از سرب و عوارض خطرناک ناشی از استفاده از آن برای سلامت انسان ها و محیط زیست می باشد اما، سایر عناصر مانند (کادمیوم و جیوه ) نیز می توانند به اندازه سرب خطرآفرین باشند. همچنین در مورد روش صحیح بازیافت مجدد این عناصر نیز تدابیری اندیشیده شد.
عمده محصولاتی شامل سرب عبارتند از:
با توجه به استاندارد RoHS ، عبارت RoHS WEEE مربوط به مقرارت تجهیزات برق و الکترونیک می باشد و دستورالعمل هایی در رابطه با تعمیر و بازیافت این تجهیزات صادر می نماید. در واقع این دستورالعمل ها به نوعی منجر به کاهش استفاده از عناصر شیمیایی خطرناک در وسایل الکتریکی و الکترونیکی شده است.
نکته ی دیگری که می توان به آن اشاره کرد واژه lead-free به معنی بدون استفاده از سرب می باشد. در حالی که سرب (lead) یکی از خطرناک ترین عناصر موجود در بسیاری از وسایل الکتریکی و الکترونیکی است، ممکن است برخی از واژه lead-free بجای واژه RoHS استفاده کنند البته باید توجه داشت که استاندارد RoHS به تمامی 10 عنصری که در بالا اشاره کردیم دلالت دارد این در حالی است که واژه Lead-free مختص عنصر سرب می باشد و سایر موارد را شامل نمی شود.
محصولاتی که شامل این استاندارد می باشند عبارتند از:
ساعت وسیله‌ای جهت سنجش زمان است. ساعت با شکل امروزی آن (24 ساعتی) حداقل از قرن 15 رواج داشته و با پیشرفت علم و فن‌آوری به مرور ساعتهای دقیق تری مانند ساعتهای مکانیکی، وزنه‌ای، فنردار، برقی، باطری دار و کامپیوتری جای ساعتهای نه چندان دقیق آبی، آفتابی و ماسه‌ای را گرفتند.